محتوای وایرال یا محتوای ویروسی(Viral Content) به محتوایی گفته می‌شود که پس از تولید با سرعت زیادی در میان مخاطبان توزیع می‌شود و توسط آنها بازنشر داده می‌شود.
معمولا هر فرد، کسب و کار یا حتی رسانه دارای تعداد مشخصی مخاطب است، امّا بسیاری از مواقع شاهد هستیم که برخی از محتواها تا چند ده برابر تعداد مخاطبان اصلی بازدید می‌گیرند. چنین محتوایی‌های وایرال شده‌اند که بازدید بیشتری از مخاطبان واقعی گرفته‌اند.
دلیل این موضوع این است که محتوای ما توانسته است نظر مخاطبان را به خود جلب کند و توسط آنها بازنشر شود. در این مقاله می‌خواهیم بطور مفصل به این موضوع بپردازیم که چطور یک محتوایی را تولید کنیم که بتواند ویروسی شود و مخاطبان را به سمت ما بکشاند.
محتوای وایرال یا محتوای ویروسی چیست؟
اجازه بدهید قبل از اینکه به بیان یک تعریف جامع و کامل از محتوای وایرال بپردازیم کمی درباره بازاریابی ویروسی یا بازاریابی وایرال (Viral Marketing) صحبت کنیم.
(نترسید؛ خوشبختانه بازاریابی ویروسی ارتباطی با ویروس کرونا ندارد😊😊😊)
بازاریابی ویروسی:
بازاریابی ویروسی یک راهکار است که بوسیله آن پیام‌های تبلیغاتی یک برند درباره یک محصول یا خدمت به شکل ویروسی در بین مخاطبان انتقال می‌یابد. این پیام‌های تبلیغاتی باید آنقدر جذابیت داشتند که در مخاطب انگیزه لازم را برای اشتراک‌گذاری آن با دیگران ایجاد شود.
قبلا درباره بازاریابی دهان به دهان صحبت کرده‌ایم، شاید برای شما سوال پیش بیاید که بازاریابی ویروسی چه تفاوتی با بازاریابی دهان به دهان دارد؟
در پاسخ باید بگوییم که در عمل تفاوتی بین این دو بازاریابی وجود ندارد. فقط می‌توان اینطور گفت که وایرال مارکتینگ بیشتر در محیط‌های مجازی اتفاق می‌افتد و بازاریابی دهان به دهان را در فضاهای سنتی مشاهده می‌کنیم.
از بازاریابی ویروسی تا تولید محتوای وایرال
مهمترین ابزاری که می‌توان با کمک آن بازاریابی وایرال را اجرایی کرد، محتوا است. یک محتوای جذاب و منحصربفرد می‌تواند نظر مخاطبان را به خود جلب کند و به آنها انگیزه کافی برای بازنشر یک محتوا را بدهد.
با توجه به توضیحات فوق و تصویر فوق می‌توانیم بگوییم محتوای ویروسی محتوایی است که:
بعد از انتشار در بین مخاطبان اصلی یک رسانه(مخاطب سطح۱)، توسط این مخاطبان به دست مخاطبان سطح دوم رسانده می‌شود و مخاطبان دسته دوم محتوا را به مخاطبان لایه‌های سوم، چهارم و.. می‌رسانند. چنین محتوایی می‌تواند در قالب یک ایمیل، پست وبلاگی، پست شبکه‌های اجتماعی، پادکست، تصویر، ویدئو، انیمیشن، اینفوگرافیک، نمودار، کتاب یا قایل پی‌دی‌اف و.. باشد.
تولید محتوای وایرال، نیاز امروز هر کسب و کاری
اگر شما هم از جمله کسانی باشید که به تازگی وارد فضای کسب و کار آنلاین شده باشید، احتمالا هنوز برای‌تان سوال است که چرا باید به دنبال ویروسی کردن محتواهایتان باشید؟
محتوای وایرال مهمترین ارزشی که برای هر کسب و کاری ایجاد می‌کند برندینگ و افزایش آگاهی از برند (brand awareness) است. وقتی یک محتوا بین مخاطبان بچرخد، آنها را علاقمند به کسب اطلاعات در باره برند، محصولات یا خدمات مرتبط با آن برند می‌نماید و این می‌تواند یک شروع خوب برای داستان‌سرایی یک برند باشد.
یک محتوای وایرال مزایای دیگری هم دارد مثلا افزایش بازدید از سایت یا پیج اینستاگرام، افزایش فالوور، افزایش پیش ثبت‌نام در یک طرح جدید، فروش بیشتر محصول یا خدمت، افزایش اعتماد کاربران و…
چه محتوایی ظرفیت وایرال شدن را دارد؟
- محتوایی که بتواند احساسات مخاطب را به خوبی تحریک کند.
- محتوایی که منبع مشخص و معتبری داشته باشد و اطلاعات جامعی را به کاربران بدهد.
- محتوایی که پیام سازنده و مثبتی دارد.
- محتوایی که مفید و کاربردی باشد.
- محتواهایی که آموزشی یا سرگرم کننده هستند.
- محتواهایی که امکان بازنشر آنها در رسانه‌های مختلف وجود داشته باشد.
چگونه متوجه شویم که یک محتوای وایرال تولید کرده‌ایم؟
هر کسب وکاری اگر به ابزارهای آنالیزی و آمارسنجی دسترسی داشته باشد به راحتی می‌تواند محتوای وایرال تولید شده خود را شناسایی کند. ولی می‌توان سه آیتم زیر را مهمترین موارد برای تشخیص ویروسی بودن یک محتوا دانست:
۱- کانال انتشار محتوا
اولین چیزی که برای بررسی اینکه محتوایی وایرال شده یا نه، باید مدنظرمان باشد بستر انتشار یک محتوا است. در هر کدام از بسترهایی نظیر سایت، اینستاگرام، وبلاگ، توئیتر، تلگرام و.. شرایط خاصی برای وایرال شدن یک محتوا در نظر می‌گیریم. هر کدام از این بسترها ظرفیت‌های خاص خود را دارند و مدت زمان لازم برای وایرال شدن محتواها با توجه به هر کدام از این رسانه‌ها متفاوت است.
۲- نوع کسب وکار
هر کسب وکاری شرایط ومخاطبان خاص خود را دارد. مثلا وایرال شدن یک محتوا برای پیج محصولات آرایشی با وایرال شدن یک محتوا برای پیج اینستاگرامی محصولات چوبی متفاوت است. در هر کسب وکاری بهتر است وایرال شدن محتواها را با رقبای خود در آن صنعت بسنجیم.
۳- توجه به آمار گذشته
مهمترین آیتم برای پی بردن به وایرال شدن یک محتوا این است که به مقایسه آمار بازدید، کلیک، اشتراک‌گذاری یا حتی دعوت به اقدام آن محتوا با محتواهای قبلی بپردازیم. دریافت بازخورد(کامنت، دایرکت و تماس تلفنی) از مخاطبان جدید نیز نشانه مهمی برای تعیین میزان وایرال شدن یک محتوا است.
مواد لازم برای تولید یک محتوای وایرال
برای تولید یک محتوای وایرال باید یک سری مواد اولیه در اختیار داشته باشیم. در اینجا قصد داریم به مهمترین مواد لازم برای وایرال‌سازی محتواها بپردازیم پس همچنان با ما همراه باشید:
۱- شناخت مخاطب گام اول در تولید یک محتوای وایرال
برای موفقیت در وایرال‌سازی پیش از هرکاری باید به شناخت کامل از مخاطبان و پرسوناهای آنها بپردازیم. معمولا بسیاری از کسب و کارها به علّت عدم شناخت درست از مخاطب، محتواهایی را تهیه و انتشار می‌دهند که نه تنها ویروسی نمی‌شود بلکه نتیجه منفی هم برای برند به همراه می‌آورد.
۲- ایده‌پردازی
برای اینکه یک محتوای ویروسی داشته باشید، وقت بگذارید و قبل از تولید به ایده‌پردازی درباره محتوا بپردازید. داشتن یک اتاق فکر در هر تیم تولید محتوا یکی از ضروریات برای هر کسب و کار موفقی است.
۳- شناسایی کانال‌های نشر محتوا
شناخت درست از بسترها یا پلتفرم‌هایی که می‌خواهیم محتوای خود را در آنها نشر دهیم به یک کسب و کار کمک می‌کند تا بتواند مدیریت بهتری بر روی هزینه‌های محتواسازی خود داشته باشد.
۴- تعیین و نوع فرمت محتوا
اینکه چه نوع محتوایی تولید و با چه فرمتی آن را منتشر کنیم می‌تواند بر روی نرخ ویروسی شدن آن تاثیر داشته باشد. ما می‌توانیم یک:
- بلاگ پست
- تصویر گرافیکی
- محصول جدید در صفحه فروشگاه
- عکس واقعی
- ویدئو یا تیزر تبلیغاتی
- انیمیشن
- اینفوگرافیک
- پادکست
- کتاب
- فایل آموزشی
- و..
را منتشر کنیم. تعیین درست فرمت محتوایی با توجه به بستر انتشار محتوا، می‌تواند منجر به اشتراک‌گذاری بیشتر محتوای ما شود.
۵- زمان انتشار محتوا
وقت‌شناسی از مهمترین موضوعات در ویروسی کرن یک محتوا است. خیلی اوقات محتواهای بسیار خوبی توسط یک کسب و کار تهیه می‌شود ولی زمان انتشار آنها به درستی تعیین نمی‌شود و همین موضوع باعث می‌شود تا محتوا اصطلاحا با انتشار بد موقع سوزانده شود و بازخورد لازم از آن گرفته نشود.
۶- صداقت؛ رمز پیروزی در تولید یک محتوای وایرال
اگر می‌خواهیم محتواهایمان وایرال شوند باید صداقت داشته باشیم و با استفاده از داده‌های دقیق و منابع معتبر به سراغ کاربران خود برویم.
۷- رعایت ساختارهای محتوایی و اصول زیبا شناسی
این را همیشه مدنظر قرار دهیم که مخاطبان ما هرگز مجبور نیستند محتواهای بی کیفیت و دارای اشتباهات ما را ببینند و تازه آن را هم بازنشر دهند. توجه به اصول زیباشناسی در تولید محتوا از اصول اولیه وایرال شدن یک محتوا می‌باشد.
۸- انگیزه بخشی به مخاطب برای اشتراک‌گذاری یک محتوا
همیشه خود را جای مخاطب بگذارید و از خود سوال کنید که چرا باید این محتوا را بازنشر دهید؟
مخاطب ما، زمانی یک محتوا را به اشتراک می‌گذارد که آن محتوا به اندازه کافی غنی و پربار باشد. مخاطبان معمولا محتواهای خبری، اطلاع‌رسانی، آموزشی، علمی، طنز و بیوگرافی شخصیت‌ها را بیشتر بازنشر می‌دهند. پس اگر قصد داریم محتوایی تولید کنیم که وایرال شود حتما به دنبال محتواهایی باشیم که انگیزه لازم را به مخاطب بدهد تا آن را با دیگران به اشتراک بگذارد.
۹- لطفا منتظر نمانید
برای اینکه یک محتوا را ویروسی کنیم نباید منتظر اتفاقات و قضا و قدر بمانیم. با استفاده از دوستان، تبلیغات، اینفلوئنسرها و بازنشر در سایر رسانه‌هایی که در اختیار داریم می‌توان شانس وایرال شدن محتوای خود را افزایش دهیم.
۱۰- تمایز داشته باشیم
امروزه همه کسب و کارها محتوا تولید می‌کنند و آن را در بلاگ یا شبکه‌های اجتماعی خود نشر می‌دهند. محتوایی که می‌خواهد وایرال شود باید دارای یک تمایز اساسی با سایر محتواهای مشابه خود باشد.
یک محتوای وایرال باید بتواند یک مشکل اساسی را از مخاطب حل کند و یک ارزش ویژه را به او انتقال دهد.
۱۱- توجه با آمار و بازخوردها
از زمانی که یک محتوا منتشر می‌شود باید به دقت به تعداد مشاهدهف لایک، کامنت، اشتراک‌گذاری و.. یک پست توجه کنیم. این آمارها می‌تواند اطلاعات دقیقی از وضعیت محتوا و میزان ویروسی شدن آن را به ما بدهد.
۱۲- ترندهای روز را از دست ندهید
شاید این جمله را یک شوخی در نظر بگیرید ولی همانطور که در تهیه سالاد فصل به سبزیجات موجود در بازار توجه می‌کنید در تولید محتوای وایرال نیز باید به ترندهای جامعه توجه داشته باشید!!!
یکی از راه‌های تولید محتوای ویروسی، استفاده از ترندهای روز می‌باشد.
۱۳- بهبود مستمر محتوا و تمرین برای بهتر شدن
شکست در تولید محتوا یک موضوع مرسوم است. ممکن است به هر دلیلی نتوانیم محتوایی را وایرال کنیم. اگر امکان بهبود محتوا وجود دارد(اگر یک بلاگ پست است)، باید حتما به دنبال بهینه‌سازی محتوا و بازنشر آن باشیم. از تجارب خود حداکثر استفاده را ببریم و با استفاده از تجارب قبلی به دنبال تولید محتواهای منحصربفرد و خلاقانه باشیم.
توجه به این نکته ضروری است که حتی بهترین برندها یا قوی‌ترین تیم‌های تولید محتوا هم تنها درصدی از محتواهایشان وایرال می‌شود. پس با اولین شکست نترسیم و با تمرین مستمر توانایی محتواسازی خود را افزایش دهیم.
انواع روش‌های تولید محتوای وایرال در یک بلاگ
اگر شما علاقمند به بلاگنویسی هستید، حتما این سوال را در ذهن خود دارید که چه نوع محتواهایی می‌تواند در یک بلاگ وایرال شود. همانطور که قبل از این هم گفتیم، محتوایی می‌تواند وایرال شود که نیاز مخاطب شما را پوشش دهد. در بلاگ‌ها معمولا محتواهای جامع مورد توجعه مخاطبان هر بلاگی می‌باشد.
منظور از محتوای جامع یک محتوای خیلی بلند نیست. محتوایی که بتواند در کنار برطرف کردن نیاز کاربر، یک تجربه خوبی را برای او رقم بزند و انگیزه لازم به مخاطب بدهد تا به بازنشر مقاله بپردازد.
در ادامه برخی از بهترین نوع مقالاتی که توانایی ویروسی شدن در بلاگ‌ها را دارند با همدیگه بررسی می‌کنیم:
۱- مقالات فهرستی
در این مقالات به لیستی از خدمات، محصولات، سایت‌ها، معرفی شرکت‌ها، توصیه‌ها، روش‌های انجام یک کار، واژه‌نامه‌ها و.. پرداخته می‌شود. در زیر لیستی از این نوع مقالات را در وبلاگ من می‌توانید مشاهده کنید:
- معرفی آژانس‌های دیجیتال مارکتینگ مطرح ایرانی
- معرفی مشاهیر استارتاپی مشهد
- آشنایی با دورهمی‌های شبکه‌سازی در شهر مشهد
۲- محتواهای آموزشی
آموزش‌های کاربردی از جمله مهمترین نوع محتواهایی است که می‌تواند وایرال شود. توجه داشته باشیم که حتی بیان یک نکته کوتاه آموزشی که بسیاری از کاربران به آن نیازمند هستند می‌تواند به ویرال شدن آن محتوا کمک کند. مثلا من در بلاگم در مقاله‌ای به موضوع بازاریابی انسان به انسان و ارائه اسلایدهای آموزشی در این زمینه پرداخته‌ام یا در مقاله‌ای دیگر اقدام به معرفی محتوای یتیم (محتوای تنها) و تاثیر آن بر روی سئو یک سایت نموده‌ام.
۳- گزارشات تحقیقاتی
تولید محتوا و ارائه آخرین دستاوردهای علمی-تحقیقاتی در یک حوزه خاص می‌تواند برای کاربران جذابیّت زیادی داشته باشد و به وایرال شدن محتوا منجر شود. به عنوان مثال در مقاله زیر من به معرفی سیستم‌های خبره پرداخته‌ام.
۴- محتواهای دارای محدودیت
بیان بسیاری از مسائل در جامعه و فضاهای عمومی شایع نیست. بیان چنین مسائلی و ارائه راهنمایی‌های دقیق می‌تواند منجر به وایرال شدن محتواهای تولیدی شود. به عنوان مثال اگر شما به لحاظ قانونی دچار مشکلی نمی‌شوید می‌توانید در بلاگ خود درباره موضوعات جنسی (با رعایت عرف جامعه) یا مشاوره‌های مرتبط با روابط عاطفی و ازدواج بپردازید.
۵- حرکت بر روی موضوعات ترند جامعه در تولید محتوای وایرال
اگر می‌خواهید محتواهایی وایرال تولید کنید، همیشه به دنبال ترندهای روز باشید. با چاشنی کردن کمی خلاقیت و ذوق هنری محتواهایی را در اختیار کاربران خود قرار دهید تا آنها محتوای شما را اشتراگ بگذارند و آن را ویروسی کنند. مثلا در زمانی که سرویس بلاگدهی میهن بلاگ فعالیت خود را ختمه داد من مقاله‌ای در این زمینه نوشتم.
۶- بیان داستان افراد مشهور یا خلاصه کردن کتاب‌ها
معمولا مردم دوست دارند که داستان افراد موفق را بخوانند و آن را برای دیگران ارسال کنند. همچنین افراد بسیاری هستند که ترجیح می‌دهند قبل از خرید یک کتاب، به خلاصه‌ای از آن دسترسی پیدا کنند. چنین محتواهایی توانایی بالایی برای وایرال شدن دارند. مثلا مقاله زیر را من براساس کتاب گاو بنفش ست گادین نوشتم.
۷- بیان تجربیات شخصی
معمولا بلاگرها و اینفلوئنسرهای حرفه‌ای با بیان تجربیات شخصی خود در زمینه تخصصی که فعالیت می‌کنند، مخاطبان بسیاری را با خود همراه می‌سازند و انگیزه لازم را برای بازنشر محتواهای خود ایجاد می‌کنند.
۸- مقالات آماری
معمولا نمودارهای آماری که نشان‌دهنده رشد یا افت یک موضوع هستند برای مخاطبان یک بلاگ جذاب هستند. این آمار می‌تواند از وبلاگ خود شما باشد یا از سایر منابع دیگری که مرتبط با حوزه کاری شما هستند. داشتن کمی خلاقیت و ایجاد نمودارهای گرافیکی می‌تواند کمک زیادی به وایرال شدن محتوای شما بنماید.
۹- مقالات فان و سرگرم کننده
در بلاگ‌ها حتما نباید به دنبال مقالات علمی و رسمی باشیم. بعضی موقع‌ها می‌توان از محتواهای فان یا محتواهای سرگرم‌کننده نیز استفاده کرد. تولید چنین محتواهایی می‌تواند ظرفیت خوبی برای وایرال شدن پیدا کند.
۱۰- محتواهای تعاملی
این دسته از محتواها، مهمترین نوع محتواهای ویروسی می‌توانند باشند. محتوای تعاملی محتواهایی هستند که کاربر را دعوت به اقدام و انجام یک واکنش می‌کنند. در یک بلاگ می‌توان مخاطب را ترغیب به کامنت‌گذاری یا امتیازدهی به مقاله کرد. بسیاری از کاربران علاقه زیادی دارند که نظرات خود در زیر یک بلاگ را در شبکه‌های اجتماعی منتشر کنند و این شانس خوبی به بلاگر برای وایرال شدن محتوایش را می‌دهد.
و در پایان..
تولید محتوای وایرال موضوعی نیست که به این سادگی بتوان صحبت درباره آن را خاتمه داد. قطعا در آینده در مقالات دیگری به این نوع از محتواها بیشتر خواهیم پرداخت.
تولید محتوای وایرال یک فرآیند است که نیاز به تمرین و ممارست زیادی دارد. شکست‌هایی که در این مسیر برای ما اتفاق می‌افتد زمینه ساز پیروزی‌های آینده ما خواهد بود.
ما می‌توانیم با کمک محتواهای ویروسی رشد کسب و کار خود را سرعت ببخشیم و اگر بگوییم که یک محتوای ویروسی یکی از ابزارهای هک رشد هر کسب وکاری است، حرفی به گزاف نگفته‌ایم. باور کنیم که محتواهایی که توسط مخاطبان به اندازه کافی دیده نشوند، به زودی خواهند مُرد. وایرال کانتنت یک راهکار برای نجات و زنده‌نگهداشتن یک محتوا می‌باشد.
