در فضای استارتآپی که این روزها گسترش زیادی یافته است، با اصطلاحات مختلفی مواجه می شویم. یکی از این اصطلاحات مربوط به منتور(Mentor) و فرآیند منتورینگ(Mentoring) می شود.
معمولا هرکسی در زندگی خود تعداد محدودی تجربه را می تواند کسب کند. بنابراین نیاز است تا در مراحل مختلف از تجربیات دیگران استفاده کند. در استارتآپ ها این نقش را برعهده فردی به نام منتور می گذارند. در ادامه به بررسی تعریف منتور خواهیم پرداخت.
مطلب مفید: نقش استعداد فردی در موفقیت یا شکست یک استارتآپ
منتور کیست؟
منتور کسی است که در یک موضوع مشخص دارای تجارب و مهارتهای مناسبی است. منتور در حوزه کاری خود کارشناس است و تواناییهایی در حوزه آموزش دارد. او می تواند روابط بین اشخاص را به بهترین شکل ممکن تنظیم کند.
یک منتور می تواند در همه جای زندگی ما انسانها وجود داشته باشد و به ما انگیزه بدهد، در مسائل فنی به ما پشتیبانی دهد و در یک کلام ما را به سمت هدفمان هُل دهد.
منتورینگ چیست؟
مهمترین مزیت یک اکوسیستم استارتآپی، پویایی آن می باشد. هرچند این پویایی باعث خلق موقعیت های بکری برای کسب و کارها می شود، امّا همزمان باعث ایجاد چالش هایی هم می گردد.
یک منتور سعی می کند، با مجموعه ای از فعالیت ها که به منتورینگ مشهور است، مشکلات پیشروی استارتآپ ها را حل کند. منتور برای حل این مشکلات از تجارب هود یا مجموعه هایی که با آنها ارتباط دارد استفاده می کند.
درحقیقت می توان گفت که منتورینگ، یک فرآیند حل مشکل است که در آن منتور نقش محوری را برعهده خواهد داشت.
همه چیز را همه کس ندانند!
براساس تجربه، اثبات شده است که همه افراد در همه حوزه ها متخصص نمی باشند. یک استارتآپ نوپا نیاز دارد تا اطلاعاتی درباره موضوعات مختلف داشته باشد تا احتمال شکستش کمتر شود.
فراموش نکنیم که شانس کسب دانش، تجربه، افزایش ارتباطات و حتی یادگیری برای اعضای یک تیم استارتآپی با محدودیت مواجه است. ازطرفیدیگر، مسئله زمان و سرعت ارائه محصول برای تیم های کسب و کاری از اهمیت بالایی برخوردار است.
تیم های استارتآپی بایستی در کمترین زمان، بیشترین پیشرفت را بنمایند. چابک سازی انجام فرآیندها در چنین تیم هایی، نیاز به منتور و منتورینگ را به وضوح آشکار می سازد.
موضوعات کلیدی برای رشد استارتاپ ها بعد از جذب سرمایه گذار
منتور دوای درد استارتآپ ها
جوان بودن تیم های استارتآپی باعث می شود تا آنها تجربه کافی برای مواجه با چالش های پیشرو را نداشته باشند. از همینرو، وجود یک منتور با تجربه می تواند بسیار راهگشا باشد.
استفاده از تجارب منتور چیز جدیدی نیست. در گذشته افراد برای کسب مهارت به سراغ شاگردی می رفتند. آنها از ساده ترین کارها شروع می کردند و در عرض ۵ تا ۱۰ سال تبدیل به یک اُستادکار ماهر می شدند.
منتور همان اُستاد کار زمان قدیم است(با این تفاوت که شاگردان خود را به استخدام در نمی آورد) که کنار افراد یک تیم قرار می گیرد و سعی می کند همه چیز را به آنها یاد بدهد. او مسیرهای شکست و خطرات را به خوبی می شناسد و سعی می کند تیم را از گردنه های مشکلات عبور دهد.
تیمسازی و تاثیر آن بر کسب وکار
منتور، مربی، مشاور، تسهیلگر ؛ تفاوت ها و تشابهات
در فضای کسب و کار امروزی با چهار اصطلاح فوق به صورت گسترده مواجه ایم. اینکه هرکدام از اصطلاحات فوق چه تعریفی دارند بسیار مهم است. در ادامه به تعریف هرکدام از این اصطلاحات می پردازیم:
۱-منتور
منتور کسی است که یک مسیر را رفته است و تجاربی را کسب کرده است. او سعی می کند تجارب خود را به دیگران انتقال دهد تا هزینه ها و احتمال شکست دیگران را کاهش دهد.
۲-مربی
یک مُربی معمولا به دنبال آموزش دادن می باشد. مربیان افرادی هستند که پرسونای تعلیم و تربیتی دارند. آنها به دنبال توسعه مهارت های فردی در تیمهای استارتآپی می باشند.
مربیگری یک فرآیند رسمی است که شغل اینگونه از افراد محسوب می شود و در ازای آن پول می گیرند. یک مُربی انرژی زیادی را برای مجموعه خود می گذارد و بیشتر زمان خود را در کنار تیم می گذراند.
۳-مشاور
مشاور چیزی مابین منتور و مربی است. البته یک مشاور تشابهات بیشتری به مربی دارد. مشاور همانطور که از نامش معلوم است، وظیفه مشاوره دادن دارد. مربی به کارآموزان خود ماهیگیری یاد می دهد. در حالیکه مشاور ماهی را به دست تان مشورتپذیران می دهد.
مشاور متعهد به نتیجه گرایی است. آنها معمولا کارهای اجرایی را برعهده می گیرند و حرف شان در مورد یک موضوع خاص، سندیّت دارد.
۴-تسهیلگر
در فضای استارتاپی، علاوه بر سه اصطلاح فوق معمولا با صطلاحی به نام تسهیلگر هم مواجه می شویم. یک تسهیلگر به دنبال تسهیل امور می باشد. او می تواند راهنمایی های کاملی از فرآیندهای مختلف را ارائه کند. همچنین قدرت چانهزنی مناسبی با مدیران ارشد سازمانی دارد.
معمولا در استارتآپ های بزرگ، به هرکسی که تازه وارد محیط کاری آنها می شود یک پارتنر یا رفیق اختصاص می دهند. این پارتنرها وظیفه دارند نیروی جدید را با سیستم و ساختار کلی آشنا کنند. آنها در کنار نیروهای جوان قرار می گیرند تا احساس غریبگی و انفعال را از بین ببرند.
یک پست جالب : نقش شانس یا مهارت در موفقیت یک کسب وکار
نیاز استارتآپ ها به کیست؟
در اینجا سئوال مهمی که ممکن است برای استارتآپ ها پیش بیاید، این است که نیاز به کدام مورد(منتور، مشاور، مربی، تسهیلگر) دارند. بطور کلی می توان قاعده کلی زیر را برای حل این موضوع بیان کرد:
- منتورها، به فراخور شرایط و نیازهای تخصصی استارتآپ ها از ابتدا تا پایان کار در کنار تیم ها قرار می گیرند.
- مربی هرگاه که نیاز به آموزش باشد وارد می شود. او سعی می کند رهبری، بهبود ارتباطات و مهارت های فنی را به افراد حاضر در یک تیم آموزش دهد.
- هرگاه یک تیم با چالش و مشکلی بزرگ مواجه شود، مشاورها حضور خواهند یافت. آنها متخصص حل مشکلات پیچیده هستند.
- تسهیلگر زمانی به سراغ یک تیم می آید که نیاز به تقویت ارتباطات بین سازمانی احساس شود.
آیا منتور بایستی خود بنیان گذار یک استارتآپ شود؟
آنچه از فضای استارتاپی ایران دریافت می شود، این است که معمولا منتورها خود بنیان گذاران استارتاپ هایی بوده اند( حالا ممکن است استارتآپ آنها موفق بوده باشد یا شکست خورده باشد)
منتورها هم ممکن است مانند سایر افراد اشتباه کنند و شکست بخورند. یک منتور بایستی در شبکه سازی و تقویت ارتباطات مهارت داشته باشد. بهتر آنست که منتور تجربه کار با فضاهای استارتآپی را داشته باشد.
بطور کلی هدف از منتورینگ کمک گرفتن از تجربه و علم دیگران در توسعه یک کسب و کار می باشد. استارتآپ ها معمولا بودجه لازم برای استفاده از مشاوران گرانقیمت را ندارند. پس بهتر آنست که از کمک منتورها برای رشد کسب و کار خود استفاده کنند.
استارتآپ های مطرح آمریکا در سال ۲۰۱۸
ویژگی های یک منتور خوب
- منتوری خوب است که بتواند به تیم استارتآپی کمک سازنده بکند. ممکن است یک منتور برای یک استارتآپ مفید باشد و برای یک استارتآپ دیگر چندان کارآ نباشد.
- منتور باید در لبه دانش باشد. منتور علاوه بر تجربه باید دانش آکادمیک داشته باشد و به حوزه های جدید فناوری تسلط کافی داشته باشد.
- منتور بایستی توانایی نه گفتن بالایی داشته باشد. وقتی منتوری از کاری سر در نمی آورد، بهتر آن است که برای بقیه نسخه ننویسد.
- منتور بایستی توانایی مباحثه و به چالش کشیدن ایده ها را داشته باشد.
- یک منتور باید مشاور صادقی باشد.
- قدرت بالا در ارتباطات یک ویژگی مهم در منتورها می باشد. این ارتباطگیری قوی موجب انتقال بهتر تجربیات به اعضای تیم ها می شود.
- یک منتور باید روانشناس باشد تا بتواند انگیزش لازم را در افراد ایجاد کند و به آنها اعتماد به نفس بدهد.
- منتور بایستی تجاربی داشته باشد که در هیچ کتابی وجود نداشته باشند.
- یک منتور بایستی در زمینه های هوش احساسی یا هوش هیجانی هم مهارت های لازم را داشته باشد.
- در مجموع یک منتور باید آدم خفنی باشد.
۱۰ ایده برتر در حوزه کسب و کار برای علاقمندان اینترنتی
و در پایان…
تجربه نشان داده است که نرخ موفقیت استارتآپ هایی که منتور داشته اند بالاتر بوده است و علاوه بر آن نرخ بقاء آنها هم بیشتر است.
یک استارتآپ نباید خود را محدود به یک منتور کند. چرا که ممکن است هر منتور دارای نقاط ضعف و قوت گوناگونی باشد. منتورها ممکن است در یک موضوع مشخص، راهنمایی های متفاوتی را ارائه دهند. این راهنمایی های متنوع می تواند در تکمیل یک ایده استارتاپی موثر واقع شوند.
