مفهوم دانش ، مدیریت دانش ، تولید دانش و وابستگی آن با تکنولوژی اطلاعات

مفهوم دانش به قدمت تاریخ تفکر انسان است .همه اندیشمندان از افلاطون گرفته تا دکارت و کانت در جستجوی اصطلاحی بودند تا بتوانند ماهیت دانش را بیان کنند .

در ابتدا در سال های ۱۹۶۹ از اصطلاح سرمایه هوشی و ارزش پنهان برای مفهوم دانش به کار برده می شد و در سال ۱۹۹۸ اصطلاح سرمایه دانش توسط سویبی پیشنهاد شد .

دانش را می توان چنین تعریف کرد ، “علمی که داده ها و اطلاعات را می تواند مدیریت کند می باشد “. دانش بوسیله سه عامل اطلاعات ، توانایی مهارتی و نگرش شناخته می شود . بنابراین می شود دانش را نتیجه عوامل چندگانه ای نظیر تجربه ،مهارت ها ، فرهنگ ، ویژگی های شخصیتی ، احساسات ونظایر آن دانست .

چهار فرایند اصلی مدیریت دانش :

۱-خلق دانش :

خلق دانش عبارت است از فرآیند مارپیچی بین دانش نهان و آشکار که در چهار مرحله تبدیل بوجود می آید :آ)اجتماعی سازی ب)بیرونی سازی ج)ترکیب د)درونی سازی .

نوناکو و کونو  دانشمندان علم مدیریت اهل کشور ژاپن مفهوم” امکان” را برای چهار عامل فوق تعریف می کنند .

۲-رمزگذاری دانش :

در فرایند مدیریت دانش ،رمزگذاری دانش از پی خلق دانش می آید .هدف اصلی از رمز گذاری دانش این است که دانش مفیدتر و دست یافتنی تر شود .در واقع از رمزگذاری دانش به دنبال تبدیل دانش به شکل سازمان یافته آن هستیم به گونه ای که کسانی که نیازند آن دانش هستند امکان دست یابی به آن را به راحتی پیدا کنند .

(توجه شود این رمز گذاری الزاما رمز گذاری کامپیوتری نیست )

۳-انتقال دانش :

در خلق دانش باید امکان انتقال دانش را به عنوان فرآیندی مخفی در دل دانش در نظر گرفت.در واقع دانش باید امکان ارسال و امکان جذب را توام با یکدیگر در درون خود داشته باشد .باید دقت شود ارسال و جذب دو فرآیند کاملا مستقل اند که هیچ گونه وابستگی به یکدیگر ندارند و وجود هرگونه وابستگی آن ها را از هدف اصلی شان دور می کند .

انتقال دانش در بین افراد و سازمان ها می تواند از طروق کانال های رسمی و غیر رسمی و شخصی و غیر شخصی باشد .

۴-کاربرد دانش:

یک دانش زمانی مفهوم و ارزش پیدا می کند که بتوان برای آن کاربرد خاصی را تعریف کرد . برای این منظور باید یک دانش را توسط متخصصان بازنویسی کرد و قوانین و استانداردهای خاصی را برای آن تعریف کرد . هم چنین به تعریف پروتکل های تعاملی برای آن پرداخت .

در مدیریت دانش مباحث اصلی مدیریتی مانند مدیریت استراتژیک ، مدیریت تولید ، سیستم های اطلاعتی و رفتار سازمانی مطرح و مورد بحث هستند . از دیدگاه مدیران آی تی ظهور مدیریت دانش ریشه در پیشرفت تکنولوژی اطلاعات و سیستم های اطلاعاتی دارد .تکنولوژی اطلاعات ابزارهای جدیدی برای انجام بهتر فعالیت های ساخت سرمایه دانشی در اختیار قرار داده است .دو شاخه اصلی در تکنولوژی اطلاعات به ظهور سیستم های مدیریت دانش نوین کمک کرده است :

۱-تکنولوژی های شبکه ای (ارتباطات)

۲-پایگاه های داده ای رابطه ای

هنگامی که این ابزارها به کار گرفته می شوند ، افراد بسیار به فکر مهندسی مجدد خواهند افتاد و مهندسی مجدد به معنای تولید دانش در سطح گسترده می باشد و همواره در مهندسی مجدد اطلاعات تکنولوژِی نقشی بدیع و غیر قابل انکار دارد .

کنولوژی اطلاعات ابزاری قدرتمند در همه وجوه مدیریت دانش می باشد و می تواند در نمایه سازی ،تلفیق ،بایگانی و انتقال اطلاعات به کار گرفته شود و هم چنین به عنوان تحولی در سازماندهی و اشاعه اطلاعات مطرح گردد . تکنولوژِ های مانند سیستم های مدیریت بانک اطلاعاتی ، سیستم مدیریت اسناد ، اینترنت ، اینترانت ، موتورهای کاوش ، سیستم های خود تصمیم گیر ، سیستم های داده کاوی ، ذخیره داده ها ، کنفرانس آنلاین ، گروه های خبری و … می توانند نقش تسهیل کننده ای در مدیریت دانش داشته باشند .

باید دقت کرد تکنولوژی اطلاعات هیچ گاه قلب مدیریت دانش نیست و هیچ پروژه ای تنها به خاطر کاربرد آخرین تکنولوژی اطلاعاتی تبدیل به پروژه مدیریت دانش نمی شود .تکنولوژی اطلاعات می تواند به پیدا کردن اطلاعات و نشر دانش موثر باشند ولی این خود افراد هستند که می توانند الاعات متناسب را در راه تولید دانش به کار برند .

برگرفته از ژورنال مدیریت دانش کاربردی سال ۲۰۱۴ شماره ۲ نویسندگان لیو ، هیونگ وای سی ، محمد خلیفه

ترجمه و انتشار : وب سایت مهندس مسعود معاونی

www.moaveni.ir