در چندسال اخیر شاهد تغییرات گسترده‌ای در رسانه‌های دیداری و شنیداری بوده‌ایم. حرکت از سوی رسانه‌های سنتی و بزرگ(مانند رادیو، تلویزیون و روزنامه‌ها) به سمت رسانه‌های مدرن و کوچک(وبلاگ‌ها و شبکه‌های اجتماعی) در بین جامعه و کسب و کارها در حال بوقوع پیوستن است. در حال حاضر بیزینس‌های نوپا سعی می‌کنند با ساخت رسانه هایی مختص به خود، در بازارهای رقابتی حضور جدّی‌تری پیدا کنند.
چرا نیاز است تا ما کسب و کار خود را به یک رسانه تبدیل کنیم؟
درگذشته نه‌چندان دور کسب و کارهایی موفق بودند که می‌توانستند سرمایه مورد نیاز برای تبلیغات در رسانه‌های جمعی مطرح را تامین کنند. معرفی یک محصول در تبلیغات تلویزیونی یا مجلات کثیرالانتشار می‌توانست شانس خرید آن محصول یا خدمت را افزایش دهد.
یک محتوای مرتبط: آشنایی با اصول تبلیغات در کسب و کارها
اگرچه هنوز هم رسانه‌های سنتی نظیر رادیو، تلویزیون، روزنامه‌ها، مجلّات وبیلبوردهای تبلیغاتی اثربخشی بالایی دارند امّا هزینه‌های بالایی که این نوع از تبلیغات برای کسب و کارهای نوپا به همراه می‌آورند موجب شده است تا آن‌ها به سراغ ساخت یک رسانه برای خود بروند.
داشتن رسانه نقطه تمایز استارتاپ‌ها با مشاغل سنتی
ساخت رسانه برای استارت‌آپ ها می‌تواند علاوه بر ایجاد پلن‌های جدید درآمدی، آن‌ها را از شرّ هزینه‌های سنگین تبلیغات رها سازد. رسانه‌ها مانند آهن‌ربایی قوی مخاطبان یک کسب و کار را به سوی صاحبان رسانه می‌کشاند. جذب مخاطبان می‌تواند شانس تبدیل‌شدن آنان به مشتریان وفادار را افزایش دهد.
گسترش گوشی‌های هوشمند، اینترنت، تقویت دوربین‌های دیجیتالی، پیام‌رسان های اجتماعی و شبکه‌های اجتماعی شانس رشد و موفقیت رسانه‌های کوچک ولی تاثیرگذار را به شدت افزایش داده است.
تبدیل رسانه‌ها به بیزینس و بیزینس‌ها به رسانه
اصحاب رسانه‌های سنتی به تجربه و فراست دریافته‌اند که اقبال جامعه به مدیاهای آن‌ها کم شده است و دیگر نمی‌شود از یک رسانه مانند گذشته توقع درآمدزایی داشت. به همین دلیل آن‌ها هم به دنبال ایجاد بیزینس‌های جدیدی در دل رسانه‌های خود رفته‌اند. رسانه‌ها علاوه بر مدل‌های درآمدی مرسوم(تبلیغات، تولید خبر و رپورتاژآگهی) به مدل‌های درآمدی جدید(فروشگاه اینترنتی، همکاری در فروش، اسپانسری، برگزاری سمینار و کارگاه‌های آموزشی و..) روی آورده‌اند.
یک محتوای کاربردی: آشنایی با جایگاه خبر و خبر نویسی در وبلاگ‌ها
از دیگر سو، کسب و کارها هم پی برده‌اند که برای موفقیت بیشتر باید رسانه‌ای مختص به خود داشته باشند. این رسانه می‌تواند مخاطبانی هدفمند را برای یک برند بیابد و در بین آن‌ها محبوب شود. این محبوبیت می‌تواند علاوه بر مزایای مالی به حُسن شهرت و برندینگ یک کسب و کار نیز کمک کند.
نقش میکرورسانه‌ها در آینده تجاری جهان
هم‌اکنون هزینه راه‌اندازی یک میکرو رسانه کمتر از ۲۰۰ هزار تومان است. میکرو رسانه‌ها سایت، اپلیکیشن‌های موبایلی، وبلاگ یا پیج‌هایی در رسانه‌های اجتماعی هستند که می‌توان با کمک آن‌ها به بازاریابی یک محصول یا خدمات پرداخت. در بسیاری از شرایط این میکرو رسانه‌ها تاثیرگذاری بیشتری از رسانه‌های جمعی و گسترده برروی مخاطبان دارند.
مزیت میکرو رسانه‌ها این است که می‌توان آن‌ها را با کمترین امکانات راه‌اندازی کرد. حتی نیازی به وجود یک بیزینس پلن(طرح تجاری) هم نمی‌باشد. رسانه‌ها مانند یک زمین آماده کشت هستند که با کشت بذر(محتواها) می‌توان انتظار برداشت محصول(درآمدزایی) داشت. استارتاپ‌های خلاق به خوبی دریافته‌اند که رسانه و بیزینس آن‌ها مکمل یکدیگر می‌باشند و با کمک یک رسانه می‌توان ایده‌های مختلفی را پیاده‌سازی کرد و شانس موفقیت را افزایش داد.
۶ گام مهم برای ساخت رسانه اختصاصی
ممکن است شما یک بیزینس کوچک ولی مختص خود داشته باشید یا به پرورش اید‌های ناب در یک زمینه خاص بپردازید یا ممکن است دانش یا مهارت خوبی در یک رشته داشته باشید. اگر چنین است، شما شانس زیادی برای راه‌اندازی رسانه تخصصی خود دارید. رسانه به شما کمک می‌کند تا در بین همکاران خود(یا حتی رقبایتان) بهتر دیده شوید و شرایط رشد سریع‌تر شما فراهم آید. پس در ادامه این پست با ما همراه باشید تا ۶ گام ضروری برای ساخت یک رسانه را با یکدیگر بررسی کنیم:
گام اول: تولید محتوا
هر رسانه‌ای با محتوا زنده خواهد ماند. این مهم است که شما بتوانید محتوایی جذاب تولید کنید به گونه‌ای که مخاطب با محتوای شما درگیر شود و جذب آن شود. برای تولید محتواهای موثر باید به سه نکته زیر توجه کرد:
- مهارت یا دانش: در تولید محتوا داشتن مهارت یا دانش در آن زمینه تخصیی لازم است. هرچند که می‌توان این مهارت را به فراخور زمان بدست آورد ولی داشتن پیش‌زمینه می‌تواند کمک زیادی به شما بنماید. مثلا فرض کنید من می‌خواهم در حوزه شهر هوشمند محتوا تولید کنم، بهتر است قبل از هر کاری، اطلاعات اولیه‌ای را در این خصوص کسب کنم.
- علاقه و انگیزه: علاقمندی نیز موضوع مهمی است. از آن‌جا که تولید محتوا یک کار طولانی مدّت است باید در حوزه‌ای به محتواسازی بپردازیم که علاقه و انگیزه لازم را داشته باشیم. این علاقه در ما کشش لازم برای کار و خسته نشدن را ایجاد می‌کند.
- شناخت دغدغه‌های مخاطبان: مخاطب و دغدغه‌های او بسیار مهم است. در هر زمینه‌ای که محتوای خوب تولید شود، مخاطب وجود خواهد داشت امّا چه بهتر آنکه زمینه‌ای را برای تولید محتوا انتخاب کنیم که حداکثر مخاطب را داشته باشد.
نمودار فوق به خوبی نشان می‌دهد که یک نفر باید در چه حوزه‌ای محتوا تولید کند.
محتوای آموزشی: چگونه یک محتوای با کیفیت تولید کنیم؟
گام دوم: سفارشی سازی محتوا
محتوا همیشه پادشاه است. امّا باید توجه داشت که افراد بسیاری می‌توانند این محتوای پادشاه را ایجاد کنند و به دیگران عرضه کنند. در محتواسازی ایجاد تمایز است که می‌تواند یک محتوا را موفق و محتوای دیگر را محکوم به شکست نماید.
محتوایی که شما ایجاد می‌کنید باید دارای یک ارزش ویژه برای مخاطبان باشد. در حقیقت محتوا باید ممهور به مهر شما یا برندتان گردد. همیشه به این سئوال مهم پاسخ دهید که اگر هم‌اکنون تمامی محتواهای شما از صحنه روزگار حذف شوند آیا مخاطب نگران شما و محتواهایتان خواهد شد و به دنبال شما خواهد گشت؟
بیانیه ماموریت رسانه‌ای
از مهمترین کارهایی که باید در ساخت رسانه مدنظر قرار گیرد، ایجاد بیانیه ماموریتی رسانه می‌باشد. در این بیانیه باید جایگاه رسانه‌ای شما برای خودتان(و حتی مخاطبین شما) مشخص باشد. در بایانیه ماموریت باید به ۳ سئوال زیر پاسخ داده شود:
- مخاطب من کیست؟
- چه محتواهایی(چه چیزهایی) باید به مخاطب ارائه گردد؟
- مخاطب ارائه شده به مخاطب چه فایده‌ای برای او دارد؟
مثلا مجله‌ی incom که در حوزه کارآفرینی فعالیت می‌کند در بیانیه ماموریت خود عنوان می‌کند:
” هدف ما این است که به کارآفرینان اطلاعات لازم در زمینه کسب و کارها را ارائه کنیم و آن را در مسیر رشدشان یاری کنیم.
یک محتوای دیگر: آشنایی جایگاه استراتژی در بازاریابی محتوا
گام سوم: ایجاد پایگاهی از محتواها
هسته اولیّه هر رسانه‌ای را محتوا تشکیل می‌دهد. اگر می‌خواهید برای کسب و کار خود یا اهداف شخصی به ساخت رسانه بپردازید، سعی کنید یک نوع از محتواهای مخاطب‌پسند را تولید کنید و آن‌ها را تنها در یک نوع از پلتفرم‌ها(وبلاگ، رسانه‌های اجتماعی) منتشر کنید.
نظم در تولیدمحتوا بسار مهم است. مثلا همیشه در روزهای زوج ساعت ۸ صبح پادکست خود را منتشر کنید. شاید سئوال پیش‌بیاید که چرا نظم تا این مقدار در یک رسانه اهمیت دارد؟
با یک مثال این موضوع را تشریح می‌کنیم. فرض کنید که یک شبکه تلویزیونی سریال خود را در سر زمان‌های مشخص شده‌ای هر روز پخش نکند. آیا مخاطبان او ریزش نمی‌کنند؟ یا فرض کنید یک روزنامه به جای پخش در ساعت ۸ صبح، ساعت ۸ شب در کیوسک‌ها قرار بگیرد؟ مخاطبان چه واکنشی نشان خواهد داد؟
دو مثال فوق از رسانه‌های سنتّی هستند امّا باید توجه داشت که نظم در رسانه‌های مدرن نیز از قانون فوق تبعیّت می‌کند.
باید توجه داشت که محتواسازی یک فرآیند زمان‌بر است. برای اینکه یک رسانه شکل بگیرد باید بین ۱۸ تا ۳۶ ماه بر روی آن کار کرد بدون آنکه هیچ عایدی قابل‌توجهی برای ما داشته باشد. شرط موفقیت در رسانه‌داری این است که هرگز خسته نشویم و با تمام توان ادامه بدهیم.
گام چهارم: جمع‌آوری اطلاعات مخاطبان
یک رسانه با مخاطبانش سرپا باقی خواهد ماند. بعد از گذشت مدّت زمانی از تولید محتوا، مخاطبان به سراغ شما خواهند آمد. باید دقّت کرد که مخاطب را نباید هرگز رها کنیم. مخاطبی که محتوایی را بخواند و بدون هیچ اقدامی وبلاگ یا پیج ما را ترک کند برای ما هیچ منفعتی نخواهد داشت. به همین دلیل ما به دنبال کسب اطلاعاتی از مخاطب خود هستیم.
در در وبلاگ‌ها با گرفتن ایمیل، شماره همراه یا ثبت پوش نوتیفیکیشن سعی می‌شود تا ارتباط با مخاطب قطع نشود و ارتباط به صورت تعاملی و دو طرفه ادامه داشته باشد. مخاطبان یک رسانه به احتمال زیاد ایمیلی که از سوی یک رسانه ارسال شود را باز خواهند کرد و حتی اقدام مدنظر آن ایمیل را انجام خواهند داد، پس آن‌ها برای یک رسانه بسیار ارزشمند خواهند بود.
گام پنجم: تنوع بخشی به محتوا و تصرّف بازار
در گام سوم تمرکز ما برروی تولید محتوا با یک فرمت و در یک پلتفرم بود. در این گام ما باید به سراغ انواع فرمت‌های محتوایی(متن، پادکست، اینفوگرافیک و ویدئو) و در رسانه‌های مختلف(وبلاگ، کتاب، مجله، همایش، پیام‌رسان ها و شبکه‌های اجتماعی) برویم.
فراگیر بودن یک رسانه به مخاطب حس شهرت واعتبار آن رسانه را القاء می‌کند. از طرفی دیگر می‌توان مخاطبان را از رسانه‌های مختلف به یکدیگر فرستاد و با ایجاد ترافیک شانس دیده‌شدن و موفقیّت را افزایش داد.
برای آگهی از شیوه‌های اقناع در تبلیغات اینجا کلیک کنید
گام ششم: برداشت محصول یا همان کسب درآمد
هر رسانه زمانی می‌تواند به درآمدزایی فکر کند که به حداقل مخاطب قابل اتکا(Minimum Viable Audience) دست پیدا کند. مخاطب قابل اتکا مخاطبی است که به محتواهای شما توجه کافی دارد و واکنش‌های مناسبی را به آن‌ها نشان می‌دهد. ارسال نظر، پاسخ به ایمیل یا حتی درخواست تولید محتوا در یک زمینه خاص، پارامترهایی است که به شما نشان می‌دهد مخاطبانتان قابل اتکا هستند یا نه.
رسانه‌های امروزی یک بیزینس محسوب می‌شوند. هر چند که هنوز هم شایع‌ترین شیوه درآمدی برای رسانه‌ها تبلیغات محسوب می‌شود امّا برای اینکه یک رسانه به درآمد پایدار برسد باید تبدیل به یک بیزینس شود. البت، همانطور که گفتیم بیزینس‌ها هم برای موفقیت باید تبدیل به یک رسانه شوند.
آشنایی با مدل‌های درآمدی در رسانه‌ها
مهمترین مدل‌های درآمدی در رسانه‌ها عبارتند از:
- تبلیغات/اسپانسری: تبلیغات شایع‌ترین مدل درآمدی برای یک رسانه است. روش‌های تبلیغات امروزه گسترش بسیاری پیدا کرده‌اند. از تبلیغات بنری، تبلیغات کلیکی، تبلیغات نیتیو تا رپورتاژآگهی در رسانه‌های مختلف صورت می‌پذیرد. گستردگی مخاطب، اثرپذیری و جذب مشتری بوسیله تبلیغات پارامترهای مهم برای ارزش‌گذاری رسانه‌ها می‌باشد.
- فروش محصولات/خدمات: اکثر رسانه‌های مجازی امروزی دارای جنبه‌های بیزینسی می‌باشند. وجود فروشگاه اینترنتی در کنار رسانه اصلی، امکان فروش محصولات یا خدمات را برای رسانه‌ها فراهم می‌آورند.
- حق عضویت: بسیاری از رسانه‌ها، خدمات تخصصی خود را به ازای دریافت حق‌عضویت در اختیار افراد قرار می‌دهند. نمونه این نوع از رسانه‌ها را در ایران می‌توان سایت متمم معرفی کرد.
- کمک‌های مردمی: هرجند که این مدل در ایران زیاد شایع نیست امّا برخی از رسانه‌ها می‌توانند از کمک‌های مردمی یا سازمانی برای درآمدزایی خود استفاده کنند.
- برگزاری همایش و دوره آموزشی: برگزاری دوره‌های آموزشی و گردهمایی‌های ماهانه یا سالیانه یکی از راه‌های درآمدزایی برای رسانه‌ها می‌باشد.
- همکاری در فروش: امکان فروش محصولات یا خدمات سایت‌های دیگر در رسانه‌ها، با توجه به وجود مخاطب بالا در آن‌ها وجود دارد. همکاری در فروش مدلی است که در آن رسانه‌ها در ازای دریافت درصدی از قیمت فروش محصولات دیگر سایت‌ها به معرفی آن محصولات می‌پردازند.
- فروش مجله یا کتاب: معمولا دنبال‌کنندگان رسانه‌ها، افرادی علاقمند به مطالعه و کتاب‌خوانی هستند. بنابراین رسانه‌ها می‌توانند با توجه به این ویژگی مخاطبان به فروش کتاب یا مجلّه(فیزیکی یا دیجیتال) به آن‌ها بپردازند.
کسب و کارهایی قدرتمند با کمک رسانه‌های قدرتمند
باید توجه داشت که رسانه‌ها می‌توانند به راحتی توجه مخاطب را به موضوعات مختلف جلب کنند. این جلب توجه باعث می‌شود تا آن‌ها بتوانند تاثیرگذاری زیادی بر روی مخاطبان خود داشته باشند. نرخ تبدیل مخاطب به مشتری در رسانه‌ها بسیار بالا است. علّت این موضوع هم اعتماد مردم به رسانه‌ها می‌باشد. بنابراین برای موفقیّت در کسب و کار، ساخت یک رسانه توانمند ضرورتی انکارناپذیر می‌باشد.