تبلیغ یا همان تبلیغات (Advertising) را به عنوان کوششی برای برقراری ارتباط متقاعدکننده با دیگران عنوان میکنند. هدف از تبلیغات، عرضه و ترویج یک ایده از طریق پیامی است که در درون تبلیغ نهفته است.
با تبلیغ میتوان کالا یا خدماتی را به دیگران معرفی کرد و با جلب نظر عامّهی مردم به معرفی و شناساندن محصولات(یا خدمات) به جامعه اقدام کرد. فعالیتهای تبلیغاتی علاوه بر اطلاعرسانی به دنبال ایجاد انگیزه در مخاطبان نیز میباشند.
تاریخچه تبلیغات
اصطلاح تبلیغات اولّین بار توسط کلیسای کاتولیک در سال ۱۶۲۲ مطرح شد. کلیسا در این دوران سعی داشت تا با تبلیغات افراد بیشتری را جذب مسیحیّت کند. این تبلیغات کلیسا حالت اجبار داشت به همین دلیل است که واژه تبلیغات در ادبیات انگلیسی بار منفی دارد. در آن دوره از تبلیغات برای کنترل عقاید افراد استفاده میشد. کلیسا به خوبی از شایعات و ترویج خرافات برای اقناع مخاطبان خود استفاده میکرد.
تبلیغات به مرور زمان در عرصه تجاری نیز ورود پیدا کرد و توانست روزبه روز پیشرفت کرده و با کمک علم مدیریت، بازاریابی، روانشناسی و علوم روانشناختی تاثیر بیشتری را بر روی مردم بگذارد. در ایران نیز تبلیغات را بییشتر با واژه آگهی یا آگهیهای تجاری میشناسیم. در فرهنگ فارسی کلمه تبلیغات یک واژه عام است که میتواند شامل تبلیغات تجاری، تبلیغات سیاسی یا دینی میشود.
تغییرات تبلیغات در طول زمان
قبل از شروع دوران تبلیغات تجاری همهچیز شفاهی بود. تولیدات و خدماتی که میتوانستند مشکلی را حل کنند در معرض دیدعموم گذاشته میشدند و در نهایت توسط خریداران پسندیده و خریداری میشدند. در این دوران کسانی که میتوانستند از قدرت اقناعگری خود بهره بیشتری ببرند درآمد و شهرت خوبی میتوانستند داشته باشند.
با شروع دوران تبلیغات، سرمایه اهمیت بسیاری یافت. اگر کسب و کاری میتوانست سرمایه مورد نیاز برای تبلیغات تلویزیونی(یا جراید) را تامین کند شانس زیادی برای موفقیت داشت.
با ظهور شبکههای اجتماعی(Social Network)، ارتباطات و شبکهسازی توانستند برروی تبلیغات تاثیر بگذارند. سوشال مدیاها کمک زیادی به کسب و کارهای کوچک و متوسط کردند تا بتوانند در مقابل شرکتهای بزرگ با سرمایههای میلیاردی بایستند.
با ظهور رسانههای اجتماعی(Social Media) فعالان صنعت بازاریابی و تبلیغات به شدت متحول شدند زیرا که آنها با فراست خود پی بردند که طرز تفکّر مردم تغییر کرده است و این آگاهی است که میتواند مردم را مجاب به اقدامی نماید.
کسب و کارهای امروزی سعی میکنند با مدیریت درست ارتباط با مشتریان بتوانند درک درستی از نظرات مشتریان خود پیدا کنند و با کمترین هزینه، بهترین بازخوردها را از مخاطبان خود بگیرند. مشتری راضی امروزه برای هر کسب و کاری یک نگین انگشتری ارزشمند میباشد.
وظیفه تبلیغات چیست؟
تبلیغات دارای ۵ جزء اساسی زیر میباشد:
- هدفگذاری
- بودجهریزی
- طراحی پیام
- انتخاب رسانه
- گرفتن بازخورد
تبلیغات تجاری به هدف افزایش فروش صورت میپذیرند. تبلیغات با فعالیتهای روابط عمومی تفاوت دارند. در روابط عمومی به دنبال ایجاد محیطی برای افزایش پیشرفت سازمانی ومدیریت بحران میباشیم در حالی که تبلیغات به دنبال تبدیل خریداران بالقوه به بالفعل میباشد.
در عصر حاضر، تبلیغات یکی از شیوههای ارتباط با مشتریان میباشد. با وجود رسانههای اجتماعی امکان ارتباط دوطرفه بین یک کسب و کار و مشتریان او وجود دارد. مشتریان میتوانند به سادگی درباره یک تبلیغ و پیام مستتر در آن از طریق شبکههای اجتماعی، وبلاگها، بخش کامنتهای فروشگاه اینترنتی و حتی پیامرسان به مدیران بازاریابی و طراحان کمپینهای تبلیغاتی بازخورد بدهند. این بازخوردها فرصتها و دیدگاههای جدیدی را برای کسب و کارها بوجود خواهد آورد.
صنعت تبلیغ تنها فریاد زدن یک محصول و معرفی آن به افراد تصادفی نیست. هماکنون میتوان با کمک ابزارهای مدیریت تبلیغات وضعیت یک تبلیغ را در هر لحظه رصد کرد و با استفاده از فرصتهای طلایی که به کمک این ابزارها شناسایی میشوند کسب و کارها را منفجر کرد. سیگنالهایی که مشتریان درباره یک تبلیغ به صاحبان برندها میفرستند به خوبی میتواند نشاندهنده نیازهای فعل و آتی آنها باشد.
معرفی ویژگیهای یک تبلیغ متقاعدگرایانه
- اطلاعرسانی: مردم همواره نیاز دارند به اطلاعات دسترسی پیدا کنند. یک تبلیغ باید جنبه اطلاعرسانی را مدنظر قرار دهد و با توجه به نیاز مخاطبان به آنها راهنماییهایی را عرضه کند.
- خبررسانی: خبر نوعی از اطلاعرسانس محسوب میشود. مردم به خبر حساسیت بیشتری دارند و با جدّیت بیشتری آن را دنبال میکنند و تاثیرپذیری بیشتری بر روی آنها دارد.
- آموزش: انسانها همواره به دنبال یادگیری موضوعات جدید هستند. آموزش از موضوعاتی است که یک تبلیغ باید پوششدهنده آن باشد.
- مشاوره: مشاوره یک ابزار مهم در ارتباطات متقاعدگرایانه میباشد. معمولا مردم به مشاورین اعتماد میکنند. بنابراین استفاده از سبکهای مختلف مشاورهای در تبلیغات میتواند مخاطبان را قانع و مصمم سازد.
- سخنپراکنی: ترویج یا سخنپراکنی(پروپاگاندا) که از آن به تبلیغات سیاسی هم یاد میشود، شیوهای است که در آن عقاید به صورت یک جانبه به مخاطب ارائه میشود به گونهای که مخاطب تصور میکند این عقاید خود او است که از زبان دیگران بیان میشود.
عوامل موثر بر تاثیرگذاری تبلیغات و اقناع مخاطب
- برای تبلیغات از افراد متخصص استفاده شود
- سعی شود تغییر نگرش در افراد به صورت غیرمستقیم صورت پذیرد
- مُبلّغ یا رسانه او باید دارای جذابّیت باشد.
- ارسال پیام به مخاطب باید به صورت غیرمستقیم صورت پذیرد تا تاثیر تبلیغ بیشتر شود
- پیامهای هیجانی میتوانند متقاعدکنندگی بیشتری داشته باشند
- آموزندگی تبلیغات باید مدنظر باشد
- پیام مستتر در تبلیغات باید نظر مخاطب را به خودش جلب نماید و این پیام به راحتی قابل درک باشد
برای موفقیت تبلیغات در یک شرکت یا سازمان باید بین واحد تبلیغات با سایر نهادها یک ارتباط سازنده و پیوسته بوجود آید. در سازمانهایی که فرآیند بازاریابی و تبلیغات برونسپاری میشود باید به عملکرد این واحدها توجه داشت. معمولا واحدهای بازاریابی، تبلیغات، فروش، روابط عمومی و ارتباط با مشتری از یکدیگر مستقل هستند امّا عملکرد هرکدام از آنها میتواند بر روی دیگر واحدها تاثیر بگذارد.